POSTACI ZWIĄZANE Z HISTORIĄ KOŃSKOWOLI
Męcina z Konina Wojewoda grodzki lwowski w latach 1394-1400, wymieniony przez Jana Długosza jako inicjator uposażenia parafii Końskowola. Pierwszy historyczny właściciel miejscowości Witowska Wola, która od nazwiska właścicieli przyjęła przed połową XV w. nazwę Konińska Wola.
Przeczytaj artykuł o przodkach Konińskich
Dziersław z Konina, drugi znany właściciel Końskowoli. Twórca klucza wsi skupionego wokół Witowiskiej (Konińskiej) Woli, obejmującego także Siedlce (dziś Sielce), Chrząchów, Witowice, Pożóg i Rudki. Właściciel Krasienina oraz Jakubowic pod Lublinem (dziś Jakubowice Konińskie). Nie wiemy, z jakiego rodu pochodziła jego żona, Anna. Jego dwór, istnienie którego poświadczone zostało ok. 1442 r., zlokalizowany był w Woli Witowskiej (Konińskiej).
Barbara z Konińskiej Woli (zm. 1509), prawdopodobnie córka Piotra Konińskiego z Witowic, brata Jana, była żoną Jana Rabsztyńskiego z Rabsztyna i Tenczyna, dworzanina królewskiego, kasztelana wiślickiego. Przez wiele lat była dwórką królowej Elżbiety Rakuskiej, żony Kazimierza Jagiellończyka, zwanej Matką Królów.
Ukoronowaniem kariery dworskiej Barbary z Konińskiej Woli tak podpisywała się ona do chwili śmierci na wszystkich zachowanych dokumentach było sprawowanie na przełomie 1505 i 1506 roku funkcji ochmistrzyni dworu królewny Elżbiety.
Jan z Konińskiej Woli (zm. ok. 1485 r.), znacznie wzmocnił pozycję rodu Konińskich. Żonaty z Katarzyną Rytwiańską, być może córką Marcisza Rytwiańskiego, wojewody łęczyckiego. Ich jedyna córka Anna wydana została za Gabriela Tęczyńskiego, wnosząc mu w wianie ojcowski majątek - 9 wsi i zamek (dwór) w Konińskiej Woli. Źródłem dochodów Jana była - oprócz rolnictwa - produkcja żelaza z rudy darniowej. Zgromadzony przez niego majątek stawiał go w rzędzie pierwszych panów ziemi lubelskiej. Z Janem z Konińskiej Woli tradycja łączy powstanie murowanego, gotyckiego prezbiterium kościoła znalezienia Krzyża Św. w Końskowoli.
Anna z Konińskiej Woli córka Jana i Katarzyny z Rytwiańskich. Około 1485 r. stała się dziedziczką znacznych dóbr, które przeniosła na męża Gabriela Tęczyńskiego, syna Jana, kasztelana krakowskiego. Po śmierci Gabriela w czasie wyprawy mołdawskiej (1497), wychowywała ich cztery córki oraz synów: Jana, późniejszego wojewodę sandomierskiego, Stanisława, późniejszego podkomorzego sandomierskiego oraz Andrzeja, późniejszego wojewodę lubelskiego i kasztelana krakowskiego. Po śmierci swojej kuzynki Barbary z Konińskiej Woli (1509 r.), żony ostatniego przedstawiciela linii Rabsztyńskich z Tenczyna, pozyskała dla swoich dzieci dobra tych ostatnich, wśród nich klucz kraśnicki.
Jej oprawą wdowią były morawickie dobra Tęczyńskich z siedzibą w Morawicy Wielkiej. Jak podaje J.Kurtyka, w 1534 r. poddani morawiccy Anny z Konińskiej Woli zostali ekskomunikowani, gdy na jej polecenie odmówili oddania dziesięciny kościołowi parafialnemu w Morawicy Małej.
Gabriel Tęczyński - syn kasztelana krakowskiego Jana, pierwotnie przeznaczony do stanu duchownego, otrzymał niższe święcenia. W 1480 r. objął prebendę i kanonię przy rodowej świątyni pw. św. Idziego w Krakowie. Około 1482 roku zrezygnował z kariery duchownej. Był właścicielem klucza morawickiego w ziemi krakowskiej (4 wsie) i Zdziłowic w ziemi lubelskiej, ale to z Konińskiej Woli wyruszył na wyprawę Jana Olbrachta do Mołdawii, podczas której zginął 27 X 1497 roku w bitwie pod Koźminem.
Zobacz drzewo genealogiczne Tęczyńskich
Andrzej Tęczyński, syn Gabriela Tęczyńskiego i Anny z Konińskiej Woli. Od 1527 r. hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, wojewoda lubelski (od 1545 r.) i kasztelan krakowski, starosta śniatyński i rohatyński. Po uzyskaniu pełnoletności stał się właścicielem Końskowoli, dla której 8 czerwca 1532 roku uzyskał z rąk Zygmunta Starego promesę nadania praw miejskich. Jak podaje Bartosz Paprocki w Herbarzu Rycerstwa Polskiego, Andrzej Tęczyński w młodości odbył wraz cesarzem Karolem V podróż do Hiszpanii, a w 1538 r. bronił Podola przed Tatarami. Przed śmiercią (25.12.1561) uzyskał z rąk Cesarza patent potwierdzający tytuł hrabiowski wraz nowym herbem: do czterodzielnej tarczy, na której wyobrażone były Topory Tęczyńskich oraz dwugłowe orły cesarskie, dodano herb sercowy z wyobrażeniem lamparta dzierżącego Topór. Andrzej Tęczyński pochowany został w Końskowoli, w niezidentyfikowanej dotychczas krypcie.
Wydany przez biskupa Piotra Gamrata na jego prośbę akt uposażenia parafii w Końskowoli, wieńczący organizację miasta Końskowoli, niemal podporządkowywał proboszcza władzy dziedziców, co spowodowało, że akt ten zaczął być kwestionowany przez władze kościelne. Co ciekawe, pierwsze ataki na legalność tego dokumentu zaczęły się dopiero po wymarciu Tęczyńskich w linii męskiej (1637 r.).
Przeczytaj artykuł o Andrzeju Tęczyńskim
Tablica z udostojnionym herbem Tęczyńskich na zewnętrznej, wschodniej stronie kościoła farnego w Końskowoli. Lampart w herbie sercowym wskazuje, że tablica została wykonana po kwietniu 1561r., kiedy Cesarz Ferdynand I nadał rodzinie Andrzeja Tęczyńskiego wojewody lubelskiego (zm. 25.XII.1561) patent potwierdzający tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Stanisław Tarło herbu Topór, biskup przemyski (ur. 1480, zm. 1544). Dworzanin i sekretarz króla Zygmunta Starego, był autorem poematu ,,De Bello Pruthenico", traktującego o wojnie z Albertem Hohenzollernie Pruskim i poddaniu się Gdańska. W świetle XVIII wiecznych dokumentów parafialnych wymieniany jako proboszcz końskowolski. Wydaje się jednak, że bliższy prawdy jest zapis w Liber Retaxationum z 1529 r., w świetle którego był "posesorem", a więc posiadaczem parafii. Trudno wyrokować, jakim prawem do niej dysponował, niemniej jednak skutecznie sprzeciwiał się wydaniu przez Andrzeja Tęczyńskiego, wojewodę lubelskiego (zm. 1561) nowego aktu uposażenia parafii. Biskup Tarło zmarł 14 grudnia 1544 r., a już w lutym 1545 r. biskup krakowski Piotr Gamrat zatwierdził na prośbę Tęczyńskiego ten dokument.
Procesował się z plebanem z pobliskiej królewskiej wsi Gołąb o dziesięciny z pól kmiecych i folwarku rycerskiego w Osinach.
Chaim, syn Izaaka - syn pochodzącego z Pragi drukarza, który na podstawie przywileju Zygmunta Augusta w 1550 r. otworzył drukarnię w Lublinie. W roku 1559 uzyskał od Zygmunta Augusta przywilej dający wyłączność na druk i sprzedaż ksiąg hebrajskich na obszarze królestwa. W tym samym roku, związku z epidemią w Lublinie, sprzęt typograficzny przeniesiono do Końskowoli. Tu opublikowano dwa wydawnictwa - traktaty talmudyczne. W 1563 roku wraz z warsztatem i wspólnikami wrócił do Lublina.
Andrzej Tęczyński, wojewoda krakowski (zm. 1588), syn Andrzeja kasztelana krakowskiego. Od 1570 r. kasztelan bełski, od 1574 wojewoda bełski, w 1582 r. objął urząd wojewody krakowskiego; dzierżył starostwa: zatorskie, oświęcimskie i hrubieszowskie. W czasie bezkrólewia po ucieczce z Polski Henryka Walezego był jednym z kandydatów obozu szlacheckiego do korony, ale odmówił kandydowania (1575). Po wyborze Zygmunta Wazy wziął udział w walkach z wojskami austryjackimi, osłaniając Kraków. Zmarł 22 maja 1588 r. Jego ciało sprowadzono z Zatora koło Krakowa i złożono w jednej z krypt kościoła farnego w Końskowoli obok żony, Zofii z Dembowskich herbu Jelita, która zmarła dzień po nim (23-24 maja 1588 r.).
W archiwum parafialnym zachowały się dokumenty, poświadczające nie tylko sposób rządów Andrzeja Tęczyńskiego, ale pozwalające bliżej poznać tę niezwykłą postać. Dobrami kościelnymi w Końskowoli dysponował dowolnie ? tytułem przykładu proboszczem szpitalnym uczynił swojego kucharza, niejakiego Jędrzeja Jermanowskiego. Kolejnego proboszcza szpitalnego, który upominał się o przywrócenie majątków kościelnych, które rozdał swoim sługom lub przyłączył do folwarku pańskiego, zwodził mawiając: ?Wyjadę ja księże Mikołaju w pole za szpital y poko nogi konia mego zakopią [się], poty Twoy grunt będzie. Był to ewidentny żart, bo kilkaset metrów od szpitala płynie rzeka Kurówka, więc przydział gruntów byłby i tak wyjątkowo skąpy. Do tego szczególnego nadania nie doszło, za to w 1613 r. okazało się, że grunt, na którym wystawiono murowany kościół szpitalny, nadany został uprzednio sługom Tęczyńskich: Piotrowi Szali kucharzowi, Stanisławowi ślusarzowi i zegarmistrzowi oraz Wojciechowi Żurawskiemu.
Przeczytaj artykuł o Andrzeju Tęczyńskim wojewodzie krakowskim
Jan Tęczyński (zm. 1593) kasztelan wojnicki, podkomorzy nadworny, starszy syn założyciela miasta Końskowola, kasztelana krakowskiego Andrzeja. W 1563 r. uczestnik wyprawy Jana Baptysty Tęczyńskiego do Szwecji po rękę królewny Cecylii. Po śmierci kuzyna, sam bezskutecznie starał się o małżeństwo z nią. Był członkiem poselstwa polskiego, które udało się do Francji po Henryka Walezego w 1573. Przeszedł na protestantyzm, co nie przeszkadzało mu korzystać z prawa patronatu nad licznymi parafiami w jego dobrach. Nigdy się nie ożenił, lecz pozostawił po sobie licznie potomstwo nieślubne, w tym z chłopką ze wsi Piotraszówka. Jako jedyny z panów polskich został powiadomiony (listownie) przez Henryka Walezego o decyzji opuszczenia Polski. Jan Tęczyński dogonił króla przy granicy i próbował namówić go do powrotu. Biorąc pod uwagę fakt, że Walezy i jego dwór nie mogli się przystosować do specyficznych polskich zwyczajów, nie dziwi, że Tęczyński nie przekonał króla od zamiaru wyjazdu do Francji, skoro dogonił go na czele chorągwi tatarskiej.
Między śmiercią młodszego brata, Andrzeja wojewody krakowskiego (1588 r.) a swoją śmiercią, administrował dobrami końskowolskimi w imieniu swoich nieletnich bratanków: Gabriela, Andrzeja i Jana, których w owym czasie wyprawił na studia do Padwy. Jan Tęczyński, prawdopodobnie urodzony w Końskowoli, mimo że w podziale majątku po ojcu otrzymał zamek Tenczyn i dobra krakowskie, posiadał w kluczu końskowolskim swoje nieruchomości. Fakt, że był właścicielem spichlerza we Włostowicach (który odziedziczyli po nim wspólnie jego bratankowie) świadczy, że był ekonomicznie zainteresowany funkcjonowaniem klucza. W Końskowoli mieszkał jego dworzanin, Maciej Dobrzewiński, szlachcic z Prus Królewskich.
Zmarł w 1593 r. i został pochowany w kaplicy zamkowej w Tęczynie.
przeczytaj artykuł o Janie Tęczyńskim kasztelanie wojnickim
Gabriel Tęczyński (1572 -1617) miecznik koronny od 1603 r., wojewoda lubelski od 1608. Żonaty z Barbarą księżną Zbaraską, a po jej śmierci (1602 r.) z Elżbietą księżną Radziwiłł. Gabriel, związany z Krakowem, nie zaniedbał spraw Końskowoli. W 1613 r. wydał ordynację, regulującą sprawy miejskie oraz funkcjonowanie kościoła szpitalnego. Od tego czasu ubogim i chorym, przebywającym w szpitalu, wyznaczono ile i jakie modlitwy mają odmawiać w intencji Tęczyńskich oraz ile razy w tygodniu mają uczestniczyć w mszach świętych, odprawianych za żyjących i zmarłych krewnych Gabriela. Stanisław Lisowicz, proboszcz końskowolski (zm. po 1633 r.) wychwalał pierwszą żonę Gabriela, Barbarę Zbaraską, która nie tylko przekazywała szpitalowi żywność w ilości ustalonej przez Andrzeja Tęczyńskiego, wojewodę krakowskiego ale również ?obiady częste sprawowała y ubogich myła.
Andrzej Schoneus (Schön), urodzony w 1522 r. w Głogowie. Kilkukrotnie wybierany był rektorem Akademii Krakowskiej. Był opiekunem Gabriela, Andrzeja i Jana Tęczyńskich w czasie ich studiów w Padwie. Temu ostatniemu dedykował dzieło, sławiące ród Tęczyńskich, napisane w 1598 r. Na początku XVII powrócił do kraju i objął probostwo w podkrakowskich Proszowicach. Po ślubie Gabriela Tęczyńskiego z księżniczką Elżbietą Radziwiłłówną napisał dedykowany im poemat. W 1606 r. został proboszczem farnym w Końskowoli. Dokumenty parafialne wskazują, że utrzymywał tu tzw. komendarza, niemniej jednak ksiądz Stanisław Lisowicz (zm. po 1633r.) w swoim inwentarzu odnotowuje zdobiony mszał "co go nieboszczyk x. Schoneus kupieł". Andrzej Schoneus uzyskał od Gabriela Tęczyńskiego przywilej, na mocy którego dziesięciny należne parafii przekazywane były w formie pieniężnej przez urzędników klucza, co faktycznie zwalniało parafię z uciążliwej konieczności jej wyznaczania i zbierania od chłopów.
W 1606 r., staraniem Schoneusa, jego młodszy brat Johann został mansjonarzem przy kościele farnym. Zgodnie z aktem fundacji parafii z 1545 r. spośród mansjonarzy właściciele miasta prezentowali biskupowi kandydata na prepozyta. Schoneus młodszy opuścił Końskowolę zapewne przed 1614 r., kiedy prepozytem farnym został Stanisław z Zalesia Lisowicz. Starszy z braci Schön - Andrzej - zmarł w Krakowie w 1615r.
Książe Krzysztof Zbaraski,
Gabriel hrabia Tęczyński (zm. 1617), długi swoje wobec księcia Zbaraskiego zabezpieczył na dobrach
końskowolskich. Po jego śmierci Zbaraski przejął posiadanie miasta i - zgodnie z testamentem Gabriela - stał się opiekunem jego jedynej córki i dziedziczki, Zofii.
Z dworu końskowolskiego, ówczesnej jego siedziby na Lubelszczyźnie, wyruszył Zbaraski wraz z dworzanami oraz "strzelcami" i oddziałem jazdy na słynne poselstwo do Konstantynopola, celem zatwierdzenia układu pokojowego między Turcją a Rzeczypospolitą, zawartego po bitwie pod Chocimiem. Orszak księcia Zbaraskiego liczył 1000 żołnierzy oraz 200 dworzan i kupców. Tak liczna asystencja spowodowała protesty Turków, którzy zwyczajowo zobowiązywali się pokrywać koszty pobytu poselstw w Stambule. W 1623 r., na Wielkanoc, wrócił wraz z dworem do Końskowoli.
Tu zmarł 6 marca 1627 r.
W poemacie "Przeważna legacyja Krzysztofa Zbaraskiego od Zygmunta III do Sołtana Mustafy" jego dworzanin, Samuel ze Skrzypny Twardowski opisał oprócz wyjazdu księcia do Konstantynopola, uroczystości wielkanocne, w których uczestniczył w Końskowoli dwór Zbaraskiego po powrocie z poselstwa.
"Inwentarz Apparatów", spisany przez Stanisława Lisowicza w 1629 r. podaje, że Książę Krzysztof i jego brat Jerzy przekazali kościołowi farnemu w Końskowoli szereg szat liturgicznych oraz tkanin, w tym perskich. Węgrzyn Kowacz, sługa skarbowy Zbaraskich ufundował krzyż do kościoła św. Anny, zaś jeden z młodych służących Księcia obrus do fary. Wkrótce po śmierci Zbaraskiego, dobra końskowolskie wykupił Jan Magnus hrabia Tęczyński, brat Gabriela.
Przeczytaj artykuł o Krzysztofie Zbaraskim
Przeczytaj artykuł o nagrobku Krzysztofa Zbaraskiego
Łukasz Opaliński - marszałek nadworny koronny, poeta i wybitny publicysta; w drodze małżeństwa z Izabelą z Tęczyńskich stał się w 1647 r. właścicielem m.in. Końskowoli. Odbudował dwór-zamek Tęczyńskich, o czym zaświadcza Andrzej Morsztyn, poeta i dyplomata we wstępie poematu ?Lutnia?. Wiele informacji wskazuje na to, że Łukasz i Izabela Opalińscy zostali pochowani w krypcie pod kaplicą północną kościoła parafialnego, pod pomnikiem personifikującym Vanitas-Marność, opatrzonym herbem Opalińskich Łodzia.
Przeczytaj artykuł o Vanitasie
W Kaplicy południowej jeszcze w 1743 znajdowały się: srebrna tablica wotywna z herbem Łodzia, tablica na łańcuszkach z wyobrażonymi rękoma wychodzącymi z chmury i podtrzymującymi Łódź oraz "kawał blachy srebrnej z trumny Opalińskich". Wszystkie te przedmioty wiązać należy z Łukaszem Opalińskim oraz jego żoną, Izabelą z Tęczyńskich.
Stanisław Herakliusz Lubomirski, marszałek wielki koronny, książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Z jego inicjatywy pod nadzorem Tylmana z Gameren przebudowano kościół farny. Kaplica południowa kościoła parafialnego, w której znajduje się nagrobek jego pierwszej żony, Zofii z Opalińskich, do dziś nosi miano ?Capella Lubomirsciana? ? Kaplicy Lubomirskich. Po śmierci żony, Lubomirski ufundował prebendę przy tej kaplicy, na potrzeby której zabezpieczył kwotę 5000 czerwonych złotych. Ksiądz prebendarz w pierwszej kolejności miał obowiązek modlić się za zmarłą Zofię.
Zobacz artykuł o prebendach przy kościele farnym w Końskowoli
Tylman z Gameren. Architekt Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, autor projektów przebudowy kościoła farnego w Końskowoli oraz trzech portali z czarnego marmuru: portalu wejściowego, oraz dwóch zlokalizowanych w prezbiterium. Po śmierci małżonki Lubomirskiego Zofii z Opalińskich zaprojektował jej pomnik (znajdujący się w kaplicy południowej) oraz sarkofag z czarnego marmuru, zlokalizowany w krypcie pod tą kaplicą. W świetle jednej z hipotez, na zlecenie Stanisława Lubomirskiego, Tylman z Gameren zaprojektował również pomnik Vanitas z krypty północnej (Opalińskich).
Elżbieta Sieniawska - córka Stanisława Herakliusza Lubomirskiego i Zofii z Opalińskich. Zdaniem dra Romana Zwierzchowskiego, autora szeregu publikacji o Elżbiecie Sieniawskiej, urodziła się ona i pierwsze lata życia spędziła w Końskowoli.
Staraniem Sieniawskiej odbudowano kościół farny, zniszczony w czasie Wojny Północnej. W wyniku prac zleconych przez nią uzyskał on dzisiejszą bryłę. Prace nad uświetnieniem świątyni kontynuowała jej córka ? Zofia Czartoryska.
Bliskim współpracownikiem Sieniawskiej był proboszcz końskowolski, ksiądz kanonik Andrzej Stanisław Tucci ? zachował się jej list do księdza Tucciego, zatytułowany bracie mój i przyjacielu, w którym informuje go o bliskim przyjeździe do pałacu puławskiego oraz o wydaniu przy tej okazji ordynacji dla włościan dóbr końskowolskich w sprawie należnych parafii dziesięcin.
Elżbieta Sieniawska szczególnie dbała o rozwój folwarku końskowolskiego. Ciekawostką jest fakt, że przez wiele lat arenda karczem i młynów w Końskowoli powierzana była Żydówce Feydze Leybowiczowej. Mimo licznych skarg - wywołanych zbytnią operatywnością Feygi, Elżbieta Sieniawska nie zdecydowała się zrezygnować z jej usług. W połowie drogi między Końskowolą a Lublinem Elżbieta Sieniawska wystawiła okazały pałac w królewskiej, dzierżawionej przez siebie wsi Przybysławice.
August Aleksander Książę Czartoryski, wojewoda 
ruski, twórca potęgi rodowej "Familii", od 1731 r. właściciel Końskowoli. W tutejszym folwarku, znacznie przez niego rozbudowanym, umieścił administrację swoich dóbr nadwiślańskich. Dbając o rozwój miejscowości, sprowadził tu rzemieślników z Niemiec, głównie tkaczy. Z jego fundacji powstał m.in. Ratusz, jatki miejskie, dzwonnica przy kościele parafialnym. Dwukrotnie odmówił Grzegorzowi Piramowiczowi nadania prepozytury przy kościele parafialnym oraz tzw. prezenty na proboszcza końskowolskiego.
Eliasz i Henryk Hoffmann - pochodzący z Czech rzeźbiarze, pozostający na usługach Elżbiety Sieniawskiej, a następnie Augusta Czartoryskiego. Eliasz był twórcą rzeźb dla pałacu w Wilanowie, Łubnicach i Przybysławicach, ołtarza w krakowskim kościele na Bielanach oraz Opolu Lubelskim. Na zlecenie Czartoryskiego wykonał wraz z bratem ołtarz dla fary Końskowolskiej oraz rzeźbę Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia na fronton świątyni.
Grzegorz Piramowicz - członek Komisji Edukacji Narodowej, Sekretarz Towarzystwa dla Ksiąg Elementarnych, od 1785 r. do 1797 r. proboszcz końskowolski. Godność tą uzyskał dopiero po śmierci księcia Augusta Czartoryskiego - który dwukrotnie odmówił Piramowiczowi prezenty na to beneficjum - z rąk jego syna, księcia Adama Kazimierza.
Już w pierwszych latach pełnienia funkcji Grzegorz Piramowicz podjął starania celem wzmocnienia pozycji materialnej parafii: wystąpił o odzyskanie dziesięcin z Konina i Prusinowic w ziemi sandomierskiej, prowadził akcję wymiany i scalania gruntów oraz przystąpił o przywrócenie uposażenia i organizacji parafii z XV w.
W latach dziewięćdziesiątych XVIII w. w celu uzyskania środków na budowę ołtarzy bocznych w kościele parafialnym, zamiast sfinansować prace nad nimi z dochodów folwarku, przetopił srebra kościelne, w tym "kawał blachy srebrnej z trumny Opalińskich" oraz srebrną blachę z obrazu z kaplicy grobowej księżnej Lubomirskiej.
Przeczytaj artykuł o Grzegorzu Piramowiczu, proboszczu w Końskowoli (1785-1797)
Po III rozbiorze Polski, kiedy Końskowola i Kurów znalazły się w zaborze austryjackim, władze cesarskie wymogły pozbawienie Piramowicza tutejszego beneficjum. Opuszczoną parafię objął jego przyjaciel, Józef Koblański.
Józef Koblański (1737 ? 1798), kanonik. Po rezygnacji Piramowicza z probostwa w Końskowoli (1797), jego następcą został Koblański. Poeta i publicysta, członek Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, organu wykonawczego Komisji Edukacji Narodowej. Szczególnie aktywny w czasie Sejmu Wielkiego, po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja był ? podobnie jak Antoni Józef Madaliński, bp Adam Naruszewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Józef Kajetan Ossoliński, książę Józef Poniatowski, Antoni hr. Dzieduszycki, książęta Adam Jerzy i Adam Kazimierz Czartoryscy, książę Józef Jabłonowski, książę Józef Lubomirski, książę Maciej Radziwiłł, bp Józef Hiacynt Rybiński, Grzegorz Piramowicz i Hugo Kołłątaj ? członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Zmarł nagle w czasie podróży do Lwowa.
Franciszek Zabłocki, od 1774 urzędnik w Komisji Edukacji Narodowej, znany komediopisarz (?Fircyk w
zalotach, Sarmatyzm, Zabobonnik), od 1800 do śmierci w 1821 r. proboszcz w Końskowoli. Opiekował się mieszkającym tu Franciszkiem Dionizym Kniaźninem, autorem poezji patriotycznych.
Zabłocki pozostawił po sobie w dokumentach parafialnych bardzo wiele dokumentów. Przeważnie są to dokumenty dotyczące spraw gospodarczych parafii, nie tracimy jednak nadziei, że wciąż zachowały się w Końskowoli fragmenty jego komedii i dramatów...
Przeczytaj wybrane wiersze Zabłockiego doby Sejmu Wielkiego
Przeczytaj artykuł "Franciszek Zabłocki - proboszcz w Końskowoli (1800-1821)
31 maja 1801 r. Franciszek Zabłocki został odwiedzony w Końskowoli - w związku z wizytacją - biskup chełmski Wojciech Leszczyc Skarszewski. Z roku tego pochodzi obszerny inwentarz dóbr z którego wynika, że parafia w owym czasie była właścicielem ok. 330 ha pól i pastwisk. W czasie, gdy Franciszek Zabłocki pełnił funkcję proboszcza, zachodził proces zamieniania dziesięcin na inne świadczenia należne parafii.
Podpis Franciszka Zabłockiego, złożony na kilka miesięcy przed śmiercią.
Franciszek Dionizy Kniaźnin poeta i dramatopisarz, przedstawiciel sentymentalizmu. W 1764 r. wstąpił do zakonu jezuitów, po kasacie zakonu wrócił do stanu świeckiego i został sekretarzem Adama Kazimierza księcia Czartoryskiego. Choroba umysłowa, której powodem stały się rozbiory sprawiła, że przeniósł się z Puław do Końskowoli, gdzie do śmierci w 1807r. opiekował się nim jego serdeczny przyjaciel, Franciszek Zabłocki.
Pomnik poświęcony Kniaźninowi przy kościele farnym w Końskowoli
O Franciszku Zabłockim i Franciszku Kniaźninie tak napisał po wizycie w Końskowoli Julian Ursyn Niemcewicz: "Dziwne tych dwóch poetów zderzenie - Kniaźnin ze stratą Ojczyzny stracił i rozum. Szczęśliwszy Zabłocki szukając u ołtarzy boskich pociechy, w przykładnym życiu kapłańskim przedłużył życie (...) z światowego wesołego młodzieńca zastałem spokojnego, zniechęconego ze światem człowieka. Nie ruszał się prawie z probostwa, które lubo obszerne i wygodne, w największym jednak trzymane przez niego nieporządku i niedbalstwie."
Władysław Oleszczyński urodzony w Końskowoli 17 grudnia 1806 r., najwybitniejszy rzeźbiarz polskiego romantyzmu, m.in. autor nagrobków rodaków zmarłych we Francji: Maurycego Mochnackiego, Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, Juliusza Słowackiego oraz wspólnego pomnika Juliana Ursyna Niemcewicza i Karola Kniaziewicza w Montmorency pod Paryżem. Autor pomnika Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zmarł w 1866 r. w Paryżu.
Władysław Oleszczyński jest cichym bohaterem legendy o Napoleonie rozstrzelanym w Końskowoli... - przeczytaj (PDF, 151 kb)
Pomnik poświęcony generałowi Orłowskiemu
