Kościół pod wezwaniem św. Anny

Położony naprzeciwko dworu Tęczyńskich (dawnej plebanii) kościół pod wezwaniem św. Anny oraz budynek szpitalny zostały wystawione przez Andrzeja Tęczyńskiego w czasie lokacji miasta. Przypuszcza się, że fundator wybierając wezwanie dla tej świątyni chciał uhonorować swoją matkę, Annę z Konińskich, wychowującą go po tragicznej śmierci ojca w czasie wyprawy Jana Olbrachta do Mołdawii. Obecnie istniejący, wybudowany w stylu architektonicznym nazywanym renesansem lubelskim, został konsekrowany w 1613 r. Murowana, niewielka świątynia z początku XVII wieku otrzymała bogaty program dekoracyjny i funkcjonalny. Zadbano m.in. o estetyczny wygląd komina wznoszącego się nad segmentem zakrystii, fryzu i gzymsu wieńczącego – ożywionego na narożach puttami oraz okien, które otaczała niegdyś malowana zapewne szeroka opaska tynkowa. W zakrystii przetrwał do naszych czasów kominek o piaskowcowym, niegdyś polichromowanym zwieńczeniu, rzeźbione w kamieniu lawabo oraz wspaniałe drzwi z malarską imitacją pasowego okucia. W skromnym wnętrzu, nakrytym sklepieniem dekorowanym stiukowymi listwami układanymi w geometryczne wzory i wzbogaconym aplikacjami płaskorzeźb, główny akcent stanowi manierystyczny ołtarz główny z 1618 roku. Świątynia pod wezwaniem św. Anny pełniła przede wszystkim funkcję kaplicy dworskiej, stanowiła również założenie obronne, w swej istocie ściśle powiązane z dworem Tęczyńskich do dziś w ścianie północnej zachowały się otwory strzelnicze.

Kościółek św. Anny w maju

Rekonstrukcja kościoła
Zasadnicze znaczenie dla rekonstrukcji funkcji kościoła ma jednak empora zachodnia oraz dwuizbowe lokum położone nad zakrystią. Pełniło ono szczególnie eksponowane funkcje, skoro obie izby wyposażono w dekoracyjnie opracowane kominki, bogatą (dobrze zachowaną) polichromię ścian i sklepień, a także okienko z siedziskami (w I izbie) oraz piec (dziś nieistniejący – w pomieszczeniu II). W większym lokum (II izba) założono także niszę z klęcznikiem i oknem otwartym na kościół. Taki układ nie pozostawia wątpliwości co do interpretacji większej ogrzewanej izby. Pomieszczenie nad zakrystią przeznaczono dla szczególnie znaczących postaci ? właścicieli miasta, fundatorów kościoła.

Polichromia ścian i sklepień

Sklepienie dekorowane stiukowymi listwami

Klęcząca postać u stóp Świętej Rodziny identyfikowana jest z księdzem Stanisławem z Zalesia Lisowiczem – proboszczem końskowolskim, zmarłym ok. 1634 r.

Więcej informacji na temat kościoła Św. Anny można znaleźć w publikacji „Kościół św. Anny w Końskowoli”, TODK „Fara Końskowolska”.

Na 112 stronach przedstawiono dzieje kościoła św. Anny oraz zaprezentowano ponad sto fotografii, planów, map i rysunków, obrazujących piękno i wyjątkowość świątyni nazywanej często „Perłą Renesansu Lubelskiego”.
Publikacja wydana została dzięki wsparciu: Zakładów Azotowych „Puławy” S.A., Gminy Końskowola, Szkółki Roślin Ozdobnych Lucjan, Grzegorz, Jakub Kurowscy, Szkółek Roślin Ozdobnych „Bracia Dębscy”, Banku Spółdzielczego w Końskowoli, Krzaczek Kotły C.O., Kancelarii Adwokackiej Piotr Skawiński, Kancelarii Radcy Prawnego Pawła Wojnowskiego.

Kościół św. Anny w Końskowoli, TODK Fara Końskowolska 2010